Türkiye’de Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı’nın “Hızlı Şarj İstasyonları Hibe Programı” sonrası elektrikli araç şarj istasyonları büyük rağbet görmeye başladı. Teşvik, yerli otomobil Togg‘un satışa çıkmasına aylar kala ülkemizde sadece birkaç yüz adet DC hızlı şarj noktası bulunması nedeniyle hızlı bir şekilde hayata geçirildi. Bu sayede birçok işletme, şarj hizmeti lisansı almak ve elektrikli araç şarj istasyonu kurmak için girişimlerde bulunmaya başladı.

Bu yazıda evvela Türkiye’de yerli üretimle elektrikli araç şarj istasyonu yapan firmalar sıralanacaktır. Ardından Avrupa, Amerika ve Çin başta olmak üzere dünyanın dört bir yanında şarj üniteleri üreten ve hatta şarj hizmeti veren büyük şirketlerin detaylarına yer verilecektir.

Yerli Elektrikli Araç Şarj İstasyonu Yapan Firmalar

Hızlı şarj ağı oluşturma konusunda geç kalan Türkiye’nin açığını yerli firmaların kapatacağını temenni ediyoruz. Bu hususta öne çıkan firmaların başında Gersan ve ZES geliyor. Güç elektroniği çözümlerinin giderek önem kazandığı otomotiv sektöründe, artan yatırımlarla birlikte daha fazla yerli üretim şarj istasyonu göreceğimiz kesin.

Gersan

Türkiye genelinde G-Charge markasıyla herkese açık 92 istasyonda şarj hizmeti veren Gersan, aynı zamanda ülkemizin en eski elektrikli araç şarj istasyonu üreticilerinden biri. 2020’de Erzurum’da 25 milyon dolar yatırımla şarj ünitesi üretmeye başlayan şirket, Nisan 2022 itibarıyla %89 yerlilikle istasyon üretiyor.

DC hızlı şarj çözümleri 50 kW ile başlayıp 350 kW’a kadar çıkan Gersan’ın merkezi Tuzla, İstanbul’da yer alıyor. Aralık 2021’de Aselsan için AC elektrikli araç şarj istasyonu üretimiyle alakalı sözleşme imzalayan Gersan Elektrik firması, yine aynı dönemde Türkiye’nin 7 bölgesinde 2022 sonuna kadar faaliyete geçecek 8.500 şarj ünitesi için bayilik anlaşmaları imzaladığını açıklamıştı.

Vestel – ZES

2018’de elektrikli araç şarj istasyonu sektörüne adımını atan Zorlu Holding, bugün 1.600’den fazla AC ve DC üniteyle Türkiye’nin en büyük şarj ağına sahip şirket. ZES (Zorlu Energy Solutions) ismiyle faaliyet gösteren şirketin şarj ünitelerini ise yine holding bünyesindeki Vestel geliştirip üretiyor.

Hem AC hem de DC şarj ünitelerini yerli imkanlarla üretmekte olan Vestel, son iki yılda çözümlerini Almanya’da E.ON, İspanya’da ise enerji devi Iberdrola’ya satmayı başardı. İhracatta daha çok AC şarj cihazlarının başarısı ön plana çıktı.

DC hızlı şarj istasyonları ile Türkiye’deki mevut DC şarj ünitesi havuzunun büyük bölümünü oluşturan Vestel ve ZES, tek ünitede 180 kW şarj kapasitesine sahip ürünler geliştiriyor. Aynı anda dört araç şarj edebilen bu ünitelerin son teşviklerle birlikte otoyollarda daha sık görüleceği kesin.

Yerli otomobil Togg projesinin ortaklarından olan Zorlu, geçen yıl kurulan Togg Şarj İstasyonları A.Ş.’nin de en güçlü şarj ünitesi tedarikçi opsiyonu konumunda. Henüz kesinleşen bir bilgi olmasa da yerli otomobil için kurulacak istasyonlarda Vestel üretimi çözümler kullanılabilir. Daha önce Gersan’ın Togg için istasyon kuracağı iddia edilmişse de bu iddia yetkililer tarafından yalanlanmıştı.

Aspower

Kalyon EV ismiyle elektrikli araç şarj istasyonu ve lityum iyon pil üretimine adım atan Kalyon Holding, kurduğu ilk tesislerde Aspower marka üniteler kullandı. İkitelli OSB’de yer alan firma, güç elektroniği ile alakalı birçok farklı ürün grubuna yönelik çözümler geliştiriyor.

Tek istasyonda 450 kW’a kadar şarj kapasitesi sağlayabilen ürünler geliştiren Aspower, sadece Kalyon EV değil Aselsan, Havelsan ve Temsa gibi şirketlerle de iş birliği içerisinde.

Küresel Elektrikli Araç Şarj İstasyonu Üreticileri

2020 sonu itibarıyla dünyada 1,3 milyondan fazla halka açık şarj ünitesi olduğu tahmin edilmektedir. Bunların yarısından fazlasını birkaç yılda tek başına kurmayı başaran Çin, elektrikli araç şarj istasyonu üreticilerinin de en yoğun bulunduğu ülke.

Yazının bu bölümünde küresel çapta faaliyet gösteren başlıca elektrikli araç şarj ünitesi üreticilerine değindik.

Tesla

Tesla, bugün itibarıyla yaklaşık 3.400 Supercharger şarj istasyonu ve 31 bini aşan şarj soketi sayısıyla dünyanın en büyük hızlı şarj ağına sahip firmalardan biri. Üçüncü nesil Supercharger ünitelerinde en yüksek şarj hızı 250 kW’a kadar ulaşıyor. Üstelik bu şarj hızını uzun bir süre korumayı başaran istasyonlar, Tesla’ya şarj hızı ortalaması en yüksek şarj ağı operatörü ünvanını kazandırmıştı.

Kendi şarj ünitelerini geliştirip üreten şirket, 2021 yılına kadar tüm istasyonlarını Fremont, Kaliforniya’daki fabrikasında üretiyordu. 2021’de ikinci Supercharger üretim tesisini Şanghay, Çin’e açan Tesla, ikinci fabrikada yılda 10 binden fazla şarj ünitesi imalatı gerçekleştirebiliyor.

ABB

İsviçre merkezli ABB, elektrikli araç hızlı şarj üniteleri konusunda dünyada en yaygın kullanılan markaların başında geliyor. Elektrik ekipmanları konusunda sektörün öncü ismi konumundaki şirket, 2010’dan beri 21 bini DC olmak üzere toplam 460.000 elektrikli araç şarj ünitesi sattığını belirtiyor.

360 kW ile tek ünitede en yüksek şarj kapasitesine sahip çözümü geliştiren ABB, ülkemizde Porsche’nin kurduğu yüksek hızlı şarj istasyonlarında kullanılıyor. İlerleyen dönemde DBE Holding iş birliğiyle çok daha fazla yüksek hızlı ABB şarj istasyonunun Türkiye’de faaliyete geçeceğini göreceğiz.

ABB şarj ünitelerinin kullanıldığı İngiltere’den örnek bir istasyon projesi:

Siemens

ABD’de VersiCharge alt markasıyla elektrikli araç şarj üniteleri üreten Siemens, küresel şarj piyasasının bir diğer önemli oyuncusu. Tıpkı ABB gibi satışlarının büyük bölümünü AC şarj çözümleri oluşturan Alman teknoloji devi, bunun dışında Sicharge markası altında yüksek hızlı DC şarj istasyonları da üretiyor.

Tek ünitede 160’tan başlayıp 300 kW’ye kadar şarj kapasitesi sunan Sicharge çözümleri, %96’ya varan şarj verimliliğiyle enerji tasarrufu da sağlıyor.

Tritium

2001 yılında Avustralya’da genç girişimciler tarafından kurulan Tritium, bugün dünyanın en büyük DC hızlı şarj ünitesi üreticilerinden biri. Avrupa pazarının %20’sini, ABD’nin ise %16’sını elinde tutan şirket, Şubat 2022’de ABD Başkanı Joe Biden’ın katıldığı törenle ikinci fabrikasını Tennessee eyaletine kuracağını açıklamıştı.

Bugüne kadar 6.700’den fazla hızlı şarj ünitesi satan Tritium’un RT ve PK olmak üzere iki şarj ünitesi serisi bulunuyor. Tek ünitede 50 kW ile başlayıp 350 kW kapasiteye kadar ürünler geliştiren Avustralyalı şirket, özellikle ABD pazarında hakimiyetini artırmayı hedefliyor.

TELD

Aralık 2021 verilerine göre 151 binden fazla DC hızlı şarj ünitesi ile hem Çin hem de dünyanın en büyük hızlı şarj ağına sahip olan TELD, memleketi Çin’de trafolarıyla ünlü bir firma. Dünyada deniz seviyesinden en yüksek tren yolu olan Qinghai-Tibet tren yolu için açılan trafo ihalesinde ABB ve Siemens’i alt ederek sağladığı başarıyla meşhur olan şirket, bugün aynı başarıyı şarj istasyonu sektöründe gösteriyor.

Çin’de elektrikli araç şarj istasyonu piyasasının %20’sinden fazlasını elinde tutan TELD, ayrıca şarj hizmetinin en güvenli şekilde sürdürülebilmesi için risk izleme ve erken hata uyarım sistemleri üzerine çalışıyor.

Star Charge

2021 sonu verilerine göre 257 bin elektrikli araç şarj istasyonu ile Çin’in en büyük şarj ağını işleten Star Charge, günlük 8 GWh elektriğin araçlara aktarımına aracılık ediyor. AC şarj üniteleri daha yaygın olsa da son bir yılda DC hızlı şarj ağını ikiye katlayan firma, Çin devletine ait State Grid ile birçok büyük ölçekli projede de birlikte çalışıyor.

Star Charge markası, muhtemelen yakında Türkiye’de adını sık duyduğumuz bir Çin menşeli firmaya dönüşecek. Zira Tora Şarj adıyla hizmet vermek üzere harekete geçen bir enerji firması, istasyonlarında Star Charge üniteler test etmeye ve internet sitesinden satışını yapmaya başladı. Aynı şekilde Eşarj da yeni DC istasyonlarında Star Charge marka üniteler kullanıyor.

EVBox

Operasyonunun büyük bölümünü Avrupa ülkelerinde yürüten EVBox firması, Hollanda merkezli bir şarj ekipmanları üreticisi. Kendi elektrikli araç şarj ünitelerini üretmekte olan şirket, 2017’de Fransız elektrik iletim şirketi ENGIE tarafından satın alınmış ve satış ağını genişletmek üzere hızla farklı pazarlara açılmıştı.

2018’de EVTronic firmasını satın alarak DC şarj ünitesi geliştirme faaliyetlerine hız veren EVBox, bugün Avrupa’nın en büyük şarj ağlarında on binlerce üniteyle hizmet veriyor. EVBox Troniq Modular adıyla tanıttığı en yeni DC şarj ünitesi, toplamda 240 kW şarj kapasitesiyle dikkat çekiyor.

Wallbox

İspanyol elektrikli araç şarj cihazı üreticisi Wallbox, dünyada elektrikli otomobil kullanıcılarının en yakından tanıdığı markaların başında geliyor. Taşınabilir veya ev/iş yerine monte edilebilir akıllı şarj cihazları üreten Barcelona merkezli firma, bugüne kadar 100 binden fazla satış gerçekleştirdi.

2021 sonu itibarıyla Supernova adını verdiği ilk DC şarj çözümünü piyasaya süren Wallbox, yakında ev ve iş yerleri dışında büyük şarj istasyonlarında da adından söz ettirmeye başlayacak. 65 kW kapasiteli Wallbox Supernova, muadil çözümlere kıyasla yarı yarıya maliyetle pazarda fiyat rekabetini kızıştıracak.

Supernova dışında 150 kW ve hatta 250 kW kapasiteli daha güçlü şarj çözümleri geliştirmekte olan firma, 2021’de SPAC anlaşmasıyla borsaya açılmıştı. WBX koduyla New York borsasında işlem gören Wallbox’ın piyasa değeri 1,89 milyar dolar seviyesinde.

Eaton

Türkiye pazarına Üçay Mühendislik ile birlikte adım atan İrlanda merkezli Eaton, küresel piyasada elektrikli araç şarj istasyonu yapan firmalar arasında hatrı sayılır bir pozisyona sahip. Mart 2021’de İsviçre menşeli Green Motion firmasını satın alan Eaton, AC şarj çözümleri başta olmak üzere şarj ekipmanları üretimine ciddi yatırım yapıyor.

xChargeIn adıyla ürünler geliştiren Eaton firmasının halihazırda en yüksek şarj kapasitesine sahip çözümü 66 kW seviyesinde kalıyor. Yüksek hızlı üniteler geliştirmek için çalışma yaptığı bilinen firmanın Türkiye distribütörü Üçay, 81 ilde mevcut satış ağını kullanarak pazardan önemli bir pay almayı planlıyor.

Schneider Electric

Şarj istasyonu faaliyetlerine oldukça geç başlayan Schneider Electric, daha çok AC şarj kabiliyetine sahip daha ucuz şarj çözümleriyle pazarda varlık göstermeye çalışıyor. EVlink markasıyla satılan çözümleri arasında 24 kW gibi cüzî bir hızda hizmet verebilen DC şarj üniteleri de bulunuyor. Ancak firmanın elektrik ekipmanları pazarındaki rakipleri ABB ve Siemens kadar güçlü ürünler geliştiremediği kesin.

Webasto

Batarya paketi üretiminde uzmanlaşan Alman otomotiv parça tedarikçisi Webasto da şarj cihazı üretimi gerçekleştiriyor. Daha çok AC şarj çözümleri satan Webasto’nun ev ve iş yerine uygun duvar tipi şarj ünitelerini Avrupa’nın hemen her ülkesinde bulmak mümkün.

Bu yazımızda elektrikli araç şarj istasyonu yapan 14 firmanın detaylarına yer verdik.