Elektrikli araç dönüşümü sayesinde dünya artık daha verimli ve çevreci otomobillere geçiyor. Yeni dönem, hareketli parçası sayısı bir elin parmaklarını geçmeyen ve böylece daha dayanıklı olan elektrikli araçlarla otomotiv sektörünü yeniden şekillendiriyor. Ancak bununla birlikte elektrikli araçların zamanla batarya kapasite kaybı sorunu da gün yüzüne çıkıyor. Kullanım ve dış etkenlere bağlı olarak bu otomobiller her yıl menzil kaybına uğrayabiliyor.

Batarya, elektrikli araçların en pahalı parçası olduğu için batarya ömrü de potansiyel müşteriler için en önemli sorun haline geliyor. Bu yazıda elektrikli araç batarya ömrü, batarya değişim ücretleri ve batarya tamiri hakkında merak edilen sorulara cevap vermeye çalıştık.

Elektrikli araç batarya ömrü ve Togg’un batarya maliyetine dair videomuzu aşağıdan izleyebilirsiniz.

Elektrikli Araç Batarya Ömrü Ne Kadar?

Lityum iyon bataryalar zamanla enerji kapasitesini kaybedebilmektedir. Bu durum genelde rutin kullanım, şarj döngüleri neticesinde ortaya çıkmaktadır. Cox Automotive tarafından yayımlanan bir araştırmaya göre, otomobil müşterilerinin yarısından fazlası elektrikli araçların batarya ömrünün 100 bin kilometre civarında olduğunu düşünüyor. Her ne kadar elektrikli araç bataryaları şarj kapasitesinin bir kısmını kaybedebilse de, bu bataryalarda kullanılan son teknoloji anot/katotlar sayesinde en az 10 yıl, hatta birçok durumda 20 yıla kadar kullanım mümkündür. Elektrikli araç müşterilerinin kısa sürede batarya eskitmekten korkmasına gerek olmadığını söyleyebiliriz.

Bataryaların şarj kapasitesi belirli bir zaman sonra yavaş yavaş azalmaktadır. Elektrikli araç bataryasında ortalama kapasite kaybı yıllık %1,5 ile %2,5 arasındadır. Plug In America‘nın paylaştığı bir habere göre, Tesla Model S aracıyla 80 bin kilometreden fazla yol yapan bir sürücü kapasite kaybının yüzde 5 civarında olduğunu söylemektedir. Benzer şekilde diğer elektrikli otomobillerin de yıllık ortalama kullanıma göre 250 bin kilometreye kadar kapasitesini %90 koruduğu görülmektedir.

Tesla, Nissan gibi birçok elektrikli araç üreticisi, ürettikleri bataryalar için 8 yıl veya 160.000 km garanti vermektedir. Hyundai gibi bazı firmalar ise bataryaya ömür boyu garanti sunmaktadır. Eğer bir elektrikli otomobilin batarya kapasitesi sekizinci yıl sona ermeden %70’in altına düşerse tüm batarya değişim masrafları üretici firma tarafından karşılanmaktadır.

Elektrikli Araç Bataryaları Telefonlardan Farklı Mı?

Temelde aynı batarya teknolojisini paylaşan akıllı telefon ve elektrikli araçlar, termal yönetim sistemi konusunda ayrışmaktadır. Akıllı telefonların neredeyse hiçbirinde batarya için termal yönetim sistemi bulunmamaktadır. Hızlı şarj durumunda telefon bataryasının ısınması sıkça rastlanan bir durum iken, batarya için bu ısınma kullanım ömrünün kısalması anlamına gelmektedir. Bu nedenle genelde akıllı telefon bataryaları iki yıllık kullanımın ardından kapasitesini büyük ölçüde yitirmektedir.

Diğer taraftan elektrikli araçların gelişmiş termal yönetim sistemleri sayesinde batarya her zaman opimum sıcaklıkta tutulmaya çalışılmaktadır. Böylece yoğun kullanım, sıcak ya da soğuk hava veya diğer etkenlerden dolayı batarya paketinin fazla ısınması ve soğuk çalışmasının önüne geçilmektedir. Böylece araç bataryalarında kullanım ömrü 10 yılı aşabilmektedir.

Elektrikli Araçlarda Batarya Değişimi Ne Kadar

Elektrikli Araç Modeli	Komple Batarya Değişim Ücreti
Tesla Model S	$13,000-$20,000
Tesla Model Y	$11,000-$16,000
Ford Mustang Mach-E	$18,000-$24,000

Bloomberg NEF raporuna göre, batarya hücrelerinin kWh birim maliyeti 2010’da 1.160 dolar seviyesinde seyrederken 2022 sonu itibarıyla bu maliyet kWh başı 132 dolara kadar gerilemiştir. Düşen maliyet, elektrikli araçlarda batarya değişim ücretlerine de yansımaktadır. Bununla birlikte otomobil üreticilerinin tıpkı Tesla gibi yenilenmiş batarya paketleriyle tamir ücretlerini düşürmeye başlaması, servis tarafında batarya tamirini korkutucu seviyelerden aşağı çekmektedir.

Elektrikli araç batarya değişim ücretleri konusunda en fazla açık veri Tesla araçlara ait. Buna göre FindmyElectric.com sitesi, Tesla Model S komple batarya değişiminin 13 bin ile 20 bin dolar arasında değiştiğini öngörmektedir. Üst segment elektrikli SUV Model X’in batarya tamiri ise 14-21 bin dolar bandında. Tesla’nın daha uygun fiyatlı elektrikli araçları Model 3 ve Model Y’nin batarya tamiri, tamir sürecinin ne kadar süreceği, ek olarak hangi parçaların değiştirileceğine bağlı olmakla birlikte 11.000-16.000 dolar aralığında değişmektedir.

Tüm elektrikli otomobil üreticileri yenilenmiş batarya paketlerle tamir yapmıyor. Bu yüzden markadan markaya yüksek tamir fiyatları görmek mümkün. Örneğin Ford, Kanada’da yeni bir Mustang Mach-E bataryası için 43 bin dolardan fazla tamir ücreti talep edebiliyor. Aynı aracın ABD’de batarya değişim ücreti 18-24 bin dolar arası fiyatlara gerçekleştirilebiliyor.

Elektrikli Araç Bataryaları Çevreyi Kirletiyor Mu?

Teknik olarak elektrikli araçlar egzoz emisyonu gerçekleştirmiyor. Bu tür araçların kesinlikle içten yanmalı motora sahip araçlardan daha temiz olduğunu söylemek mümkün. Fakat bu elektrikli modellerin sıfır karbon salınımı yaptığı anlamına gelmiyor. Elektrikli araçların kullandığı elektriğin ciddi bir bölümü fosil yakıtlardan elde ediliyor.

Çevreyi kirleten bir diğer unsur da elektrikli araç bataryaları. Üretiminde birçok farklı materyal kullanılan bataryalar, çevre kirliliğine katkı sağlamaktadır. Ancak her geçen gün tedbirlerin artırılması ve lityum iyon bataryaların daha verimli şekilde geri dönüştürülmeye başlanması sayesinde çevresel etkiler azalma eğilimindedir.

Bir elektrikli araç bataryası kullanım ömrünü tamamladığında içerisindeki lityum, nikel, mangan, kobalt ve grafit gibi değerli materyalleri yeniden kullanmak üzere geri dönüştürmek mümkündür. Bu sayede elektrikli araçların karbon ayakizi küçülmektedir.

Tesla uzun bir süredir araçlarındaki bataryaları geri dönüştürmektedir. Elektrikli araç üretimini artıran Volkswagen de pilot geri dönüşüm tesisini bir süre önce faaliyete geçirdi. Elon Musk, önümüzdeki 30-40 yıl içerisinde otomotiv sektörünün elinde yeterince geri dönüştürülebilir materyal olacağı ve lityum pil üretimi için yeni madencilik yapmaya ihtiyaç olmayacağını düşünüyor. Bunu destekler nitelikte bir hamle yapan Avrupalı ilk lityum pil üreticisi Northvolt, Aralık 2021’de ürettiği ilk pilde tamamen geri dönüştürülmüş nikel, mangan ve kobalt kullandığını açıklamıştı.

Elektrikli Araç Bataryaları Nasıl Tamir Edilir?

Otomobil servisleri batarya arızasıyla bir elektrikli aracı işleme aldığında, ilk önce bataryanın fiziksel muayenesini gerçekleştirip daha sonra ne kadar enerji kapasitesine sahip olduğunu ölçmektedir. Eğer batarya modüllerinden bir ya da birkaçının arızalı olduğu ve kapasitenin %70’in altına gerilemiş olduğu tespit edilirse muhtemelen yeni bir batarya pakediyle değişim yapılacaktır.

Elektrikli araç servisleri genelde arızalı modülleri değiştirmemektedir. Bunun yerine yeni ya da yenilenmiş bir paketle tüm batarya değiştirilmektedir. Eski batarya ise yenilenmek üzere fabrikaya gönderiliyor. Arızalı modülleri değiştirilen ve muhtelif parçaları yenilenen batarya, yenilenmiş olarak servislerde sonraki sahibine kavuşuyor. Benzer bir yaklaşımla batarya tamiri gerçekleştiren Tesla, yakında tüm batarya değişimlerini tamamen yenilenmiş ünitelerden sağlamayı planlıyor.